Cervical Spondylosis، علل، علائم و درمان

گردن درد می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. اما در بسیاری از موارد این درد ناشی از کهولت سن است. مانند سایر استخوان‌های بدن، استخوان‌های ستون فقرات هم با افزایش سن تحلیل می‌روند و سبب مشکلات مختلفی در ساختار ستون فقرات خواهند شد. اگر این آسیب در بخش گردن اتفاق بیفتد به آن اسپوندیلوز گردنی (آرتروز گردن) می‌گویند.

اسپوندیلوز گردن بسیار شایع است. بیش از 85 درصد افراد بالای 60 سال به این بیماری مبتلا هستند. این وضعیت اغلب باعث درد و سفتی در گردن می‌شود. آشنایی با علائم، روش‌های پیشگیری، درمان و جلوگیری از افزایش این بیماری باعث افزایش کیفیت زندگی افراد خواهد شد.

اسپوندیلوز گردن و محل ایجاد این درد

ستون فقرات از 24 استخوان تشکیل شده است که مهره‌ها نامیده می‌شوند که از روی هم قرار گرفتن این استخوان ها، یک کانال محافظتی برای نخاع ایجاد می‌شود. در بین این 24 مهره، هفت مهره که از قاعده جمجمه شروع می‌شوند گردن را تشکیل می‌دهند و به نام ستون فقرات گردنی معروفند. اسپوندیلوز گردن دردی است که در این بخش از ستون فقرات اتفاق می‌افتد.

مهم‌ترین علل آرتروز گردن چیست؟

اسپوندیلوز گردن ناشی از تغییرات بافتی استخوان ستون فقرات بر اثر افزایش سن است. این تغییرات کاملا طبیعی است و در همه افراد مسن رخ می‌دهد. تقریبا نیمی از افراد میانسال و مسن دارای استخوان‌های تحلیل رفته در بخش ستون فقرات هستند ولی علائم آزار دهنده و دردناکی ندارند. بعضی از مهم‌ترین دلایل ابتلا به اسپوندیلوز گردن عبارت است از:

پیر شدن و تحلیل رفتن دیسک (Disk Degeneration)

با افزایش سن دیسک‌های بین مهره‌ای در ستون فقرات، ضخامت خود را از دست داده و دفرمه می‌شوند. در بعضی موارد آب داخل آنها خشک شده و ضخامت آن کم می‌شود. در این حالت فشار جانبی به دیسک‌ها و مهره‌ها به تدریج افزایش پیدا می کندو موجب تخریب و اسپوندیلوز گردن خواهد شد. 

در رفتن دیسک (Disk herniation)

 پیری طبیعی می‌تواند باعث ترک خوردگی بخشی خارجی دیسک نخاعی شود. در این شرایط بخش درونی دیسک از آن خارج شده که به این حالت دیسک هرنی یا فتق می‌گویند. فتق بر بافت‌های نزدیک یا عصب نخاعی فشار وارد می‌کند و این فشار دلیل اصلی درد، گزگز یا بی حسی است.

خار استخوان (استئوفیت)

غضروف مفصلی صاف و لغزنده‌ای مفاصل را می‌پوشاند و از آنها محافظت می‌کند. این غضروف هم به تدریج و با افزایش سن فرسوده خواهد شد. اگر غضروف کاملاً فرسوده شود، می‌تواند باعث سایش استخوان‌ها به هم شود. برای جبران غضروف از بین رفته استخوان جدیدی در جای مفاصل برای حمایت مهره‌ها ساخته می‌شود. با گذشت زمان این استخوان بیش از اندازه رشد می‌کند که نام خار استخوان را بر آن گذاشته اند. رشد بیش از حد خار استخوان و ممکن است فضای عبور اعصاب و نخاع را تنگ کند و سبب Cervical Spondylosis شود. 

آسیب‌های گردن

آسیب دیدگی گردن به دلیل سوانح مانند سقوط یا تصادف می‌تواند سبب از بین رفتن سریع‌تر مهره‌ها و پیری زودرس آنها شود که نتیجه آن آرتروز گردن است. 

سفتی رباط

رباط‌ها، طناب‌های محکمی هستند که استخوان‌های نخاع شما را به یکدیگر متصل می‌کنند اگر رباط‌ها با گذشت زمان سفت شوند، بر حرکت گردن شما تاثیر گذاشته و باعث درد و Cervical Spondylosis می‌شود.

فشار بیش از حد به گردن

برخی از مشاغل یا ورزش‌ها دارای حرکات تکراری و سنگین گردن هستند که باعث فشار اضافی به ستون فقرات و در نتیجه سایش زودهنگام و آرتروز گردن شود.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به اسپوندیلوز گردن هستند؟

افراد مسن بیشتر از همه در معرض ابتلا به اسپوندیلوز گردن هستند چون این بیماری مرتبط با کهولت سن است. ولی افراد دیگری هم مستعد ابتلا به این بیماری است. از جمله :

• کسانی که سیگار می‌کشند.
• افراد افسرده و مضطرب
• افراد با سابقه ژنتیکی
• افرادی که سابقه آسیب دیدگی قبلی بر اثر سانحه دارند
• نقاش‌های ساختمان که هر روز ساعت‌ها به بالای سر خود نگاه کنید یا لوله کش‌ها و نصاب کفپوش که زمان‌های طولانی سر را به پایین می‌گیرند.

• افرادی که به مدت طولانی سر را در موقعیت نامناسب، مثل خیره شدن طولانی مدت به صفحه کامپیوتر، قرار می‌دهند.
• کارگران ساختمانی که کارهای سنگین انجام می‌دهند. 
• رانندگان اتوبوس یا کامیون که به مدت طولانی در معرض لرزش قرار دارند.

علائم اسپوندیلوز گردن را بشناسید

در اکثر افراد، اسپوندیلوز گردن هیچ علائمی ندارد اما اگر علامتی بروز کند معمولا خود را به شکل درد و سفتی گردن نشان می‌دهد. این درد ممکن است خفیف یا شدید باشد. 

گاهی درد با نگاه کردن به بالا، نگاه کردن مستقیم به مدت طولانی، یا فعالیت‌هایی که لازم است گردن برای مدت طولانی در یک موقعیت قرار گیرد مانند رانندگی یا خواندن کتاب، بدتر می‌شود. این دردها با استراحت یا دراز کشیدن بهبود می‌یابد.

اما علائم دیگری هم می‌تواند نشان دهنده آرتروز گردن باشد. مثل سردرد، سرگیجه، شنیدن صدای خرد شدگی هنگام چرخاندن و اسپاسم عضلات در گردن و شانه‌ها.

از جمله علائم رایج اسپوندیلوز گردنی، درد در اطراف تیغه شانه است. برخی از درد در ناحیه بازو و انگشتان شکایت دارند. این درد ممکن است هنگام ایستادن، نشستن، عطسه کردن، سرفه کردن و خم کردن گردن به عقب بیشتر شود.

در برخی موارد، اسپوندیلوز گردنی منجر به تنگ شدن حفره نخاع و ریشه‌های عصبی می‌شود. در این حالت با علائمی مانند بی حسی و ضعف در بازوها، دست‌ها و انگشتان، مشکل در راه رفتن، از دست دادن تعادل، عدم کنترل دفع ادرار و مدفوع و یا ضعف در دست‌ها یا پاها همراه خواهد بود.

روش‌های تشخیص اسپوندیلوز گردنی توسط پزشکان

هنگامی که شخصی با درد گردن به پزشک ارتوپد مراجعه می‌کند در مرحله اول پزشک بعد از سوابق پزشکی، معاینات بالینی را روی شانه، گردن، بازوها و پاها انجام می‌دهد. قدرت بازوها و انگشتان دست، قدرت لمس، رفلکس‌ها، جریان خون، تعادل در راه رفتن و بقیه موارد را بررسی می‌کند. سپس شرح حالی از نوع درد جمع می‌کند.

در مرحله دوم ممکن است پزشک برای اطمینان از ابتلای بیمار به اسپوندیلوز گردنی، آزمایش‌های تشخیصی را تجویز کند. این آزمایشات شامل موارد زیر است.

• با کمک اشعه ایکس استخوان‌های گردن، تراز شدن آنها، از بین رفتن استخوان و خار استخوان  نشان داده می‌شود.
• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) جزئیات بیشتری نسبت به اشعه ایکس ارائه می‌دهد. این اسکن می‌تواند به مشاهده بهتر نخاع و خار استخوان کمک کند.

• تصاویر MRI جزئیات بافت‌های نرم مانند غضروف، ریشه‌های عصبی، عضلات، نخاع و دیسک‌ها را نشان می‌دهد. این آزمایش می‌تواند فشرده سازی ستون فقرات یا دیسک فتق را به وضوح بیشتر از اشعه X نشان دهد. الکترومیوگرافی MRI می‌تواند به شناسایی منبع و محل درد کمک کند.
• سایر آزمایشات ممکن است شامل میلوگرام (نوع سی تی اسکن) یا الکترومیوگرام (آزمایش عملکرد عصب) باشد. این آزمایشات جزئیات بیشتری در مورد تأثیر اسپوندیلوز گردنی بر اعصاب شما ارائه می‌دهد.

درمان اسپوندیلوز گردنی

هنگامی که توسط پزشک بیماری اسپوندیلوز گردنی تشخیص داده شد با توجه به میزان حاد بودن بیماری درمان‌های مختلف پیش روی بیماران است.

درمان غیر جراحی

در بیشتر موارد، درمان اسپوندیلوز گردنی بدون جراحی است.

در مرحله اول درمان چندین دارو توسط پزشک برای بیماران تجویز می‌کند کند که هم درد و هم التهاب را برطرف کنند. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی‌ها مانند ایبوپروفن و ناپروکسن اغلب با استامینوفن برای برطرف شدن درد تجویز می‌شوند. از داروهایی مانند سیکلوبنزاپرین یا کاریزوپرودول برای درمان اسپاسم عضلانی دردناک استفاده می‌شود.

 فیزیوتراپی یک گزینه درمانی غیر جراحی است که پزشکان توصیه می‌کنند. ورزش‌های خاص می‌توانند به تسکین درد و همچنین تقویت و کشش عضلات ضعیف کمک کنند.

درمان‌های خانگی اسپوندیلوز گردنی مثل استفاده از محافظ‌های گردن که حرکات گردن شما را محدود می‌کند و ماساژ، کمپرس سرد و گرم هم سبب تسکین درد می‌شود.

تزریقات استروئیدی هم یکی از روش‌های کاهش التهاب و درد در گردن است که البته بسیار کم و در شرایط خاص توسط پزشکان توصیه می‌شود.

درمان جراحی

معمولاً برای اسپوندیلوز گردن درمان جراحی استفاده نمی‌شود مگر اینکه شرایط خیلی خاص باشد. به عنوان مثال زمانی که نخاع و اعصاب تحت فشار باشند و بیمار دارای علائم عصبی پیش‌رونده مانند ضعف بازو و بی‌حسی هستند.

در صورت داشتن درد شدید که با درمان غیر جراحی برطرف نشود هم ممکن است جراحی نیز توصیه شود. با این حال، برخی از بیماران با درد شدید گردن، کاندید جراحی نخواهند بود که این ممکن است به دلیل ماهیت گسترده آرتروز آنها، سایر مشکلات پزشکی یا دلایل دیگری برای درد آنها مانند فیبرومیالژیا باشد.

چطور می‌توان از اسپوندیلوز گردنی پیشگیری کرد؟

ممکن است نتوان از اسپوندیلوز گردنی که ناشی از پیری است جلوگیری کرد، اما اگر بعضی اصول را رعایت کنید، ریسک ابتلا به آن را کاهش خواهید داد.

• سعی کنید هنگام ایستادن، نشستن و خوابیدن در بهترین وضعیت بدنی باشید
• فعالیت جسمانی منظم داشته باشید.
• هنگام ورزش همیشه از تجهیزات ورزشی مناسب و زیر نظر مربی استفاده کنید.
• مواظب ضرباتی که به گردن شما وارد می‌شود باشید.

حقایقی در مورد اسپوندیلوز گردنی

اسپوندیلوز گردنی مشکلی است که بیشتر در افراد مسن شایع است با این حال در بسیاری موارد هیچ علائمی از بروز آن وجود ندارد و شخص هیچگاه متوجه ابتلا به این بیماری نخواهد شد.

بیمارانی که مبتلا به اسپوندیلوز گردنی معمولاً دچار ناتوانی نمی‌شود و نیاز به درمان‌های سخت ندارد و در صورت بروز درد ناشی از آن با فیزیوتراپی و بعضی از داروها درمان می‌شود. اما گاهی تغییرات در ستون فقرات می‌تواند باعث فشرده شدن نخاع یا ریشه‌های عصبی متصل به آن شود که در این حالت شخص دچار بی‌حسی و عدم تعادل و مشکلاتی از این قبیل خواهد شد. در این شرایط پزشکان از روش‌های جراحی برای حل مشکل بیمار استفاده می‌کنند که البته بسیار نادر است.