تمام آنچه که باید در مورد پیوند استخوان دندانی بدانید

ایمپلنت دندان یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای ترمیم دندان‌های از دست رفته است. برای انجام این کار، به دندانپزشک مراجعه می‌کنید و پس از معاینه، ممکن است دندانپزشک به شما توصیه کند که قبل از انجام ایمپلنت، نیاز به پیوند استخوان دندانی دارید. اغلب بیماران با شنیدن این حرف می‌ترسند، به ویژه هنگامی که آنها با پیوند استخوان برای ایمپلنت دندان آشنا نیستند. اما نگران نباشید زیرا عمل پیوند استخوان دندانی ساده و بدون درد است. اگر این مطلب را می‌خوانید، احتمالاً کاندید جراحی پیوند استخوان هستید و می‌خواهید در مورد آن اطلاعات بیشتری کسب کنید. این مقاله همه چیزهایی را که باید در مورد پیوند استخوان دندانی بدانید، از جمله تکنیک، انواع مختلف پیوندها، هزینه جراحی، میزان موفقیت، خطرات و عوارض جانبی را توضیح می‌دهد.

پیوند استخوان دندانی چیست؟

قسمتی از استخوان فک ممکن است به مرور زمان به دلیل از دست دادن یک یا چند دندان بالغ دچار فرسودگی شود. در این شرایط ممکن است قبل از کاشت دندان به پیوند استخوان نیاز داشته باشید تا میزان استخوان در ناحیه آسیب دیده فک را افزایش دهید. به طور کلی، جراحی پیوند استخوان دندانی یک روش بدون درد و ساده است که در آن استخوان برداشته شده از هر قسمتی از بدن به استخوان موجود در فک جوش می‌خورد. این پیوندهای استخوانی از استخوان‌های بیمار مانند ران، لگن یا پشت فک گرفته می‌شود. علاوه بر این ممکن است پیوند مصنوعی باشد. شاید بپرسید «آیا انجام پیوند استخوان دندانی ضروری است؟»

در پاسخ به این سوال باید گفت این عمل زمانی ضرورت دارد که بیمار استخوان کافی در فک برای حمایت از ایمپلنت نداشته باشد. عواملی مانند بیماری لثه، آسیب یا ضربه به صورت و مشکلات رشدی نیز می‌توانند به قسمتی از استخوان فک آسیب برسانند، در این صورت پیوند استخوان ضروری است.

محصولات پیوند استخوان ما را میتوانید در این لینک دیدن کنید: Health News Center Bone Graft

نحوه عملکرد پیوند استخوان دندانی چگونه است؟

روش‌های مختلفی برای انجام عمل جراحی پیوند استخوان فک وجود دارد. به طور کلی دندانپزشک یک برش کوچک در فک ایجاد کرده و گرافت استخوان را در فک قرار می‌دهد. اما این گرافت‌ها یا پودرهای استخوانی چگونه کار می‌کنند؟

ماتریس استخوان که در سیستم اسکلتی یافت می‌شود ماده‌ای سخت است که به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند. ماتریس توسط سلول‌های استخوانی زنده درون آن تشکیل و نگهداری می‌شود. پزشکان گرافت استخوان حاوی ماتریس و سلول‌های زنده را در فک جوش می‌دهند. سلول‌های درون استخوان جدید می‌توانند خود را به استخوان قدیمی متصل کنند. در نتیجه، سلول‌های استخوانی زنده در پیوند استخوان ماتریس تشکیل می‌دهند و استخوان آسیب دیده را ترمیم می‌کنند. در نتیجه، استخوان فک شما به اندازه کافی قوی می‌شود تا از ایمپلنت پشتیبانی کند.

انواع پیوند استخوان دندان

نگرانی دیگر بیماران نوع پیوند استخوان دندانی است. زیرا کیفیت و مواد پیوندها و همچنین روش انجام پیوند برای آنها مهم است. پیوند استخوان‌های دندانی بر اساس منشأ و اجزای آن به چهار نوع تقسیم می‌شوند.

آلوگرافت

آلوگرافت از استخوان‌های شخصی غیر از بیمار (معمولاً فرد فوت شده) به دست می‌آید. هر چند که بیماران ترجیح نمی‌دهند تا از این نوع گرافت استفاده کنند ولی آلوگرافت به طور گسترده توسط دندانپزشکان مورد استفاده قرار می‌گیرد.  خود آلوگرافت هم انواع مختلفی دارند، مانند پیوند سوکت (socket graft) و پیوند حفاظتی بخش جانبی (lateral ridge preservation graft). هدف اولیه پیوند سوکت جلوگیری از آتروفی استخوان آلوئولار است. از پیوند حفاظتی بخش جانبی به منظور پهن شدن استخوان فک برای قرار دادن ایمپلنت دندان استفاده می‌شود.

اتوگرافت

این نوع پیوندها حاوی استخوان بدن شما، مانند مفصل ران یا فک هستند. پیوند استخوان بلوک (block bone graft) نمونه‌ای رایج از اتوگرافت است. دندانپزشکان زمانی از این نوع پیوند استفاده می‌کنند که نقایص قابل توجهی در استخوان فک وجود داشته باشد.

زنوگرافت

این پیوندها از استخوان گونه‌های دیگر از موجودات زنده مانند گاو، خوک یا مرجان ساخته می‌شوند. دندانپزشکان اغلب از این گرافت‌ها برای درمان عیوب استخوان فک استفاده می‌کنند.

آلوپلاست

جدیدترین نوع پیوند استخوان دندانی، کاملاً مصنوعی است و از ترکیباتی مانند کلسیم فسفات یا کلسیم فسفوسیلیکات ساخته شده است.

چه کسانی نیاز به انجام پیوند استخوان دندانی دارند؟

شاید این سوال برایتان مطرح باشد که آیا امکان ایمپلنت دندان بدون پیوند استخوان وجود دارد؟ در پاسخ باید گفت بله. ایمپلنت‌های دندانی همیشه نیازی به جراحی پیوند استخوان ندارند. البته این امر زمانی امکان‌پذیر است که بلافاصله پس از، ازدست‌دادن دندان به دندانپزشک مراجعه کنید. ولی اگر چند ماه صبر کنید، استخوان فک در محل دندان ازدست‌رفته شروع به خراب شدن می‌کند. در این شرایط، قبل از کاشت دندان نیاز به پیوند استخوان خواهید داشت.

این نکته را هم در نظر داشته باشید که پیوند استخوان فک فقط برای انجام ایمپلنت نیست. این جراحی در شرایطی مانند بیماری لثه، حوادث و آسیب‌های استخوان فک و ناهنجاری‌های رشدی هم ضرورت دارد. در نتیجه، انتخاب یک دندانپزشک مجرب و استفاده از پیوند استخوان با کیفیت به شما امکان می‌دهد بدون عوارض جراحی کنید.

دلایل پیوند استخوان دندانی ناموفق

اگرچه میزان موفقیت پیوند استخوان دندانی تقریباً 3/99 درصد است ولی گاهی ممکن است ناموفق باشد. این عدم موفق بودن جراحی گرافت استخوان هم یکی دیگر از نگرانی‌های بیماران است. اما علت این شکست چیست؟ عوامل متعددی در این امر دخیل هستند، علت اصلی شکست پیوند استخوان انجام جراحی پیوند توسط یک جراح بی تجربه است. البته ممکن است برای جراحان حرفه‌ای نیز به دلایل زیر اتفاق بیفتد.

• اگر ماده پیوند استخوان آلوده به باکتری باشد، پیوند رد می‌شود.
• عفونت ابزار جراحی می‌تواند باعث انتقال باکتری به محل جراحی و رد گرافت شود.
• اگر بیمار مراقبت‌های بعد از عمل را که توسط جراح تجویز شده است به درستی رعایت نکند، امکان ناموفق بودن پیوند وجود دارد.
• اگر بهداشت دهان و دندان را پس از جراحی رعایت نکنید، ممکن است مشکلاتی داشته باشید.

علائم رد پیوند استخوان فک

رد پیوند استخوان ممکن است هم مراحل اولیه و هم دیرتر رخ دهد که کدام علائم خاص خود را دارند. در عرض سه تا چهار ماه پس از عمل، ممکن است بعضی علائم مربوط به رد اولیه گرافت را تجربه کنید. اگر علائم زیر ظاهر شد بلافاصله به دندانپزشک خود مراجعه کنید:

• تورم پیوند استخوان دندان: چند روز پس از جراحی، تورم در ناحیه عمل و قسمتی از صورت شایع است. با این حال، اگر تورم بیش از چند هفته طول بکشد یا بدتر شود، نشانه این است که بدن شما پیوند استخوان را رد کرده است.
• درد حاد: چند روز پس از جراحی، درد و تورم طبیعی است زیرا درد پیوند استخوان دندانی یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی این عمل است. با این حال، اگر این درد ادامه یابد و با گذشت زمان بدتر شود، ممکن است نشان دهد که پیوند استخوان شکست خورده است.
• حجم زیاد خونریزی: مانند سایر جراحی‌ها، انتظار خونریزی در ناحیه تحت درمان وجود دارد. با این حال، اگر خون‌ریزی با حجم زیاد ادامه داشت، علامت مهمی مبنی بر شکست پیوند استخوان دندانی است و باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
• بیماری لثه: در صورت عفونت مداوم لثه به مدت سه یا چهار ماه پس از عمل ممکن است نشان دهنده مشکلی در درمان شما باشد.

این موارد نشانه‌های رد پیوند استخوان فک در مراحل اولیه است، اما گاهی اوقات این شکست شش تا 12 ماه پس از عمل رخ می‌دهد که علائمی کاملا متفاوت دارد. این علائم عبارتند از:

• عفونت باکتریایی در دهان شما که بر لثه‌ها و سایر دندان‌های شما تأثیر می‌گذارد.
• اگر سلامت دهان و دندان شما با وجود مراقبت‌های جدی و منظم بدتر می‌شود.
• متوجه شده‌اید که دندان‌های خود را بسیار بیشتر از حالت معمولی به هم فشار می‌دهید.
• اگر مشاهده کردید که بافت لثه شما در حال عقب نشینی است یا حجم استخوان اطراف محل جراحی با گذشت زمان کاهش می‌یابد، با دندانپزشک خود مشورت کنید.
• هنگام غذا خوردن یا جویدن بر روی ایمپلنت احساس فشار می‌کنید.
• از گردن یا سر درد رنج می‌برید.

در نتیجه، پس از هرگونه عمل جراحی، مراقبت مستمر برای سال‌ها توصیه می‌شود. اگر از این علائم آگاه باشید و به موقع به پزشک مراجعه کنید، می‌توانید از بسیاری از بیماری‌های دهان و دندان که می‌تواند شما را آزار دهد، جلوگیری کنید. با تماس با متخصص در اسرع وقت، جراح شما ممکن است بتواند راه حلی مناسب برای این مشکل ارائه دهد. با این حال، حتی کمی تأخیر می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری داشته باشد.

خطرات پیوند استخوان دندانی

پیوند استخوان برای ایمپلنت دندان یک جراحی ساده و معمولاً کم خطر است. با این حال، بیماران همیشه نگران خطرات و عوارض جانبی این جراحی هستند و مایلند در مورد آن اطلاعات بیشتری کسب کنند. به طور کلی، جراحی‌ها ممکن است عوارضی داشته باشند، برخی خفیف و برخی دیگر بسیار شدید. شدت عوارض جانبی به عوامل مختلفی مانند تجربه جراح، استفاده از مواد با کیفیت و فیزیولوژی بیمار بستگی دارد. اگرچه جراحی پیوند استخوان دندانی یک روش کم خطر است، اما ممکن است برخی از عوارض جانبی زیر را تجربه کنید که طبیعی است.

• خونریزی خفیف لثه که ممکن است چند روز طول بکشد.
• تورم لثه و قسمتی از صورت که در چند روز بهبود می‌یابد.
• مشکل در خوردن، صحبت کردن و جویدن
• درد

اینها عوارض جانبی شایع هستند که همه بیماران سه تا چهار روز پس از عمل با آن روبرو می‌شوند. با این حال، در موارد نادر، عوارض جدی پیوند استخوان دندانی ممکن است رخ داده و پیامدهای خطرناکی برای بیمار داشته باشد. عوارض احتمالی عبارتند از:

• خونریزی شدید و عفونت در ناحیه جراحی
• التهاب، تورم و درد طاقت فرسا
• آسیب عصبی قسمت‌های صورت یا لثه در حین عمل جراحی.
• واکنش منفی به بیهوشی که ممکن است در حین یا بعد از عمل رخ دهد.
• بدن شما ممکن است استخوان پیوند شده را رد کند.

اما به یاد داشته باشید، این عوارض نادر است و در کمتر از یک درصد از بیماران رخ می‌دهد. علاوه بر این، با انتخاب دقیق جراح خود و انجام اقدامات احتیاطی لازم پس از عمل، می‌توانید احتمال عوارض جانبی شدید را به میزان قابل توجهی کاهش دهید.

دوران نقاهت جراحی پیوند استخوان دندانی

دوره نقاهت جراحی پیوند استخوان بسته به عواملی مانند نوع جراحی و قدرت بدنی بیمار می‌تواند از دو هفته تا سه ماه متغیر باشد. با این حال، پیوند استخوان سه ماه طول می‌کشد تا بهبود یابد. برخی از بیماران دو هفته پس از جراحی فعالیت‌های عادی خود را از سر می‌گیرند، در حالی که برخی دیگر ممکن است شش تا 12 ماه زمان برای بهبودی نیاز داشته باشند. مراقبت‌های بعد از عمل ضروری است و اگر این کار را با دقت انجام دهید، دوره بهبودی کوتاه‌تری خواهید داشت. در اینجا برخی از کارهای دوران نقاهت جراحی گرافت استخوان دندانی برای کمک به بهبود سریع شما آورده شده است.

• 12 تا 24 ساعت پس از عمل، خونریزی خفیفی خواهید داشت. برای جلوگیری از آن، یک پد گاز استریل را در ناحیه جراحی قرار دهید و کمی گاز بگیرید. آن را به مدت یک ساعت در این حالت نگه دارید.
• تورم در اطراف دهان، چانه، چشم‌ها و قسمت‌هایی از صورت طبیعی است. از کیسه یخ برای کاهش تورم به مدت 48 ساعت در فواصل 30 دقیقه‌ای استفاده کنید.
• دوره داروهای تجویز شده توسط پزشک مانند داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک‌ها را کامل کنید.
• تا دو هفته بعد از عمل از فعالیت شدید خودداری کنید زیرا ممکن است باعث خونریزی شود.
• از سیگار کشیدن تا یک ماه قبل از عمل و در طول دوره بهبودی باید اجتناب شود زیرا سیگار کشیدن روند بهبود و توسعه بافت‌های جدید استخوانی را به تاخیر می‌اندازد.
• در چند روز اول پس از عمل از غذای نرم با درجه حرارت متوسط ​​استفاده کنید تا از آسیب دیدن ناحیه جراحی جلوگیری شود.

هزینه انجام پیوند استخوان دندانی چقدر است؟

هزینه جراحی پیوند استخوان دندانی بسته به عوامل مختلفی از جمله موقعیت جغرافیایی بیمار، نوع پیوند انجام شده، دستمزد دندانپزشک و سایر اقدامات پزشکی متفاوت است. به طور کلی هزینه پیوند استخوان با گرافت مصنوعی کمتر از پیوند اتوگرافت است. چون در اتوگرافت عمل جراحی جانبی برای خارج کردن استخوان مورد نیاز برای پیوند هم باید انجام شود. ولی با وجود تمام مزایای پیوند استخوان فک، هزینه آن بسیار مناسب است و ما به بیماران توصیه می‌کنیم که انجام این عمل را به تعویق نیاندازند.

جمع بندی

پیوند استخوان دندانی یک روش ساده است که برای جایگزینی استخوان فک ازدست‌رفته، استفاده می‌شود. در این روش، جراحان با توجه به نیاز بیمار و شدت مشکل از انواع مختلف پیوند استخوان استفاده می‌کنند. اگر از نحوه انجام ایمپلنت‌های دندانی مطلع باشید، اهمیت جراحی پیوند استخوان دندانی را درک خواهید کرد. باید استخوان کافی در فک وجود داشته باشد تا بتواند پایه‌های ایمپلنت را در جای خود نگه دارد. بنابراین، استفاده از گرافت برای رشد استخوان در ناحیه مورد نظر ضروری است.

اگر شما نیز کاندید جراحی پیوند استخوان دندانی هستید و در مورد موضوعی خاصی دارید، آن را از ما بپرسید تا بتوانیم شما را راهنمایی کنیم.

منبع: healthline و dentaldepot